මෑත ඉතිහාසයේ පෙර නොවූ විරූ ආකාරයෙන් පැතිරයන මේ වසංගතය හේතුවෙන් ජීවිතය අහිමි කෙරුණ සිය ඥාතීන්ට සමුදීමට පමණක් නොව ඔවුන්ට නිසි අවසාන ගෞරව දැක්වීමට පවා ඔවුන්ගේ සමීපතමයින්ට, මිතුරන්ට හැකියාවක් නැත.
ඒ අතරම දිළිඳු රටවල පමණක් නොව ඉතා බලවත් ධනවාදී රටවල පවා අති විශාල පිරිසකට දැනටමත් රැකියා අහිමි වී ගොසිනි. තවත් ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනකායක් දැන් කල් ගෙවන්නේ අනාගතය ගැන අතිශය අවිනිශ්චිත හැඟීමකිනි. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය පවසන පරිදි සිය ආයතන වසා දැමීම හෝ අර්ධ වශයෙන් වසා දැමීම ලෝක ශ්‍රම බලකායෙන් 81% ටම සෘජුව බලපා තිබේ.
තවත් සති කිහිපයකින් හෝ මාස කිහිපයකින් මේ වසංගතය නිමා විය හැකි වුවද, එමගින් සමස්ත ලෝකයේ සමාජ දේහය මත ඉතිරි කරන අතුරු ප්‍රතිඵලවලට විසඳුම් සෙවීමට තවත් වසර ගණනාවක් ගතවනු ඇති බව නොරහසකි.
ලෝක බලධාරීන් මුහුණදෙන ප්‍රධාන ගැටලුවක්!
එබැවින් රැකියාව හෝ හිසට සෙවනක් අහිමිවීම වැනි ආර්ථික ගැටලු මෙන්ම ඥාතීන්, මිතුරන්, පෙම්වතුන් අහිමිවීමේ වේදනාවත්, පෙර නොවූ විරූ වසංගතයකට මුහුණදීමේ මානසික පීඩනයත්, මාස ගණනාවක් ඥාතීන්, මිතුරු, මිතුරියන් ඇතුළු සමස්ත බාහිර ලෝකයෙන්ම හුදෙකලා වීමත් හේතුවෙන් ලොව පුරා ලක්ෂ සංඛ්‍යාත පිරිසකගේ මානසික ගැටලුවලට ප්‍රතිකාර කිරීම වසංගතය නිමාවීමත් සමඟ ලෝක බලධාරීන් මුහුණදෙන ප්‍රධාන ගැටලුවක් වීම වැළැක්විය නොහැකිය.ඒ මානසික ගැටලුවලට පිළියම් සෙවීම සහ මානසික ගැටලු හේතුවෙන් සිය ජීවිතය අහිමි කරගැනීමට පෙළඹෙන පුද්ගලයන් එයින් වැළැක්වීම ගැන අවධානය යොමු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය සාධකයකි.
කෝවිඩ් 19 වසංගතය ලෝකය වෙලා ගැනීමට පෙරාතුවම ලොව පුරා වසරකට අට ලක්ෂයකට ආසන්න පිරිසක් සිය දිවි නසා ගන්නා බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ ඇස්තමේන්තුවල දැක්වේ. එමෙන්ම සිය දිවි නසා ගන්නා සෑම පුද්ගලයෙකු මෙන් 20 ගුණයක පිරිසක් සිය දිවි නසාගැනීමට උත්සහ දරා ඇති බව ද සැලකේ.
ශ්‍රී ලංකාවද කලක් සිය දිවි නසා ගැනීම් අතින් ලොව ඉහළම අනුපාතය වාර්තා කළ බව කණගාටුවෙන් සිහිපත් කළ යුතුය.
කෝවිඩ් 19 වසංගතය ලෝකය වෙලා ගැනීමට පෙරාතුවම ලොව පුරා වසරකට අට ලක්ෂයකට ආසන්න පිරිසක් සිය දිවි නසා ගන්නා බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ ඇස්තමේන්තුවල දැක්වේ. ශ්‍රී ලංකාවද කලක් සිය දිවි නසා ගැනීම් අතින් ලොව ඉහළම අනුපාතය වාර්තා කළ බව කණගාටුවෙන් සිහිපත් කළ යුතුය.
එබැවින් පශ්චාත් කොරෝනාවෛරස ලෝකයේ ආර්ථික ගැටලුවලට පිළියම් යොදන අතරම ලෝකවාසීන්ගේ මානසික සෞඛ්‍යය රැකගැනීම ද අත්‍යවශ්‍ය කරුණකි.
30,000 කට වැඩි පිරිසකට ජීවිත අහිමි කළ සුනාමි ව්‍යසනයෙන් අනතුරුව ශ්‍රී ලංකාවාසීන්ගේ මානසික සහනය වෙනුවෙන් බුදු දහම උපකාරී වූ අන්දම, මානසික උපදේශනය පිළිබඳ උපාධිධාරිනියක ද වන තලවතුගොඩ ධම්මදීපනී භික්ෂුණීන් වහන්සේ කලෙකට ඉහතදී මා සමඟ විස්තර කළහ. ධම්මදීපනී භික්ෂුණිය විශේෂයෙන්ම සුනාමියෙන් පීඩාවට පත් දරු පරපුරේ මානසික සෞඛ්‍යය වෙනුවෙන් විශේෂ වැඩසටහන් දියත් කර තිබුණි.
කොරෝනාවෛරස වසංගතයෙන් බැට කන ජනතාවගේ ‘කාලය පසු කර ගැනීම සඳහා උදවුවක් ලෙසින්’ මෛත්‍රී භාවනාව සහ පිරිත් දේශනා වැනි ආගමික කටයුතු මෙන්ම සතිමත් බවත් මහෝපකාරී විය හැකි බව වල්පොළ රාහුල පදනමේ ගල්කන්දේ ධම්මානන්ද හිමියෝ මා සමඟ පැවසූහ.කෙසේ වුවත් වසංගතය පහව යාමෙන් අනතුරුව බරපතල මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු සඳහා මානසික සෞඛ්‍ය විශේෂඥයින්ගේ උපදෙස් පැතිය යුතු බව ද එහිමියෝ පෙන්වා දෙති.
කෝවිඩ් 19 වසංගතයෙන් අනතුරුව ලෝකය පුරා මතුවිය හැකි මානසික ව්‍යාධි වසංගතයකට පිළියම් යෙදීමේ අරමුණින් නව ලෝක ව්‍යාප්ත ව්‍යාපාරයක් දියත්වෙමින් පවතී.
මාර්තා ටේලර් ලක්රෝයි ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ වෙසෙන ජනප්‍රිය ගායිකාවක වන මාර්තා ටේලර් ලක්රෝයි (https://www.
ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ විසු ජනප්‍රිය රූපවාහිනී තරුවක් වූ Don Cornelius සිය දිවි නසා ගැනීම හේතුවෙන් එවැනි සංවිධානයක් පිහිටුවන මෙන් ඔහුගේ පුතා තමන්ගෙන් ඉල්ලා සිටි බව මාර්තා ටේලර් මා සමඟ කීවාය.
කෝවිඩ් 19 වසංගතය හේතුවෙන් මතුවිය හැකි සිය දිවි නසා ගැනීමේ උත්සාහයන් වැළැක්වීම් වස් මාර්තා ටේලර් දැන් සිය ව්‍යායාමය ලෝකය පුරා දියත් කිරීමට සැරසෙන්නීය.
ලොව පුරා සිය දිවි නසා ගැනීම් ප්‍රතිශතය පස් වසරක් ඇතුළත 25% කින් (වසරකට 5%කින්) අඩු කිරීම සිය මූලිකම අභිලාශය බව පවසන ඇය ඒ උදෙසා ලබන වසරේ ගෝලීය සංගීත ප්‍රසංගයක් ද දියත් කරන බව මා සමඟ කියා සිටියාය.
ඒ වෙනුවෙන් දැනටමත් ඇයට Steve Wonder, Mary Wilson, Freda Payne සහ Cher වැනි ජනප්‍රිය ගීත තරු මෙන්ම රටවල් කිහිපයක්ද සහය පළ කොට තිබේ.
ශ්‍රී ලංකාව ද ඇතුළු ලොව සෑම රටකටම සිය පණිවුඩය බෙදා හැර වටිනා ජීවිත බේරාගැනීම මාර්තා ටේලර් සහ Here’s2Life සංවිධානයේ උත්සාහය වී තිබේ.
(බීබීසී මාධ්‍යවේදී සරෝජ් පතිරණ ගේ FB පිටුවෙන් උපුටා ගන්න ලදී )
කොරෝනා බලපෑම - වෙනත් විශේෂාංග ලිපි :
කොවිඩ්-19 ගැන නොදන්නා කරුණු නවයක් !
(බීබීසී පුවත් සේවයේ සෞඛ්‍ය සහ විද්‍යා වාර්තාකරු ජේම්ස් ගැලගර් විසින් සකසන ලද වාර්තාවක් ඇසුරෙනි)
සමාජ දුරස්ථභාවය රකිමින් සමාජශීලි වෙන හැටි ? - පොඩි ළමයින්ගේ හිතට එන කාරණා හා ඒවාට ලැබෙන පිළිතුරු
කොරෝනා අඩු වයසේ පුද්ගලයන්ට ඇති අවදානම කෙබඳු ද?
අනිවාර්යයෙන් ම කියවිය යුතු ලිපියක් : කොරෝනා වලින් මියගිය බොහෝ දෙනෙක් 60 පැනපු අය : මහළු අය සියල්ලන්ම පූර්වාරක්ෂාව සලසාගත යුතු ද? (VIDEO)
කොරෝනා වසංගතයේ පීඩනය දරා ගන්නේ කොහොමද? - ඔබත් කියවිය යුතුම ලිපියක්....
කොරෝනාට එරෙහිව සබන් ක්‍රියාකාරි වන හැටි මෙන්න!
කොරෝනාවෙන් ගැලවී පැතිරයාම වැළැක්වීමට දායකවිය හැක්කේ කෙසේද ?
කොරෝනා : එන්නත බිහිවන්නේ කවදාද? එය මුලින්ම ලැබෙන්නේ කාටද?
කියවිය යුතු ම සටහනක් : නව කොරෝනා ගැන මේ කතා ඇත්ත ද ? -සමාජගත මත විමසීමක්
සමාජ දුරස්ථවීම: වෛරසය පැතිරයාම වැලක්වීමේ ප්‍රධාන උපාය මාර්ගයයි
කොරෝනා සම්ප්‍රේෂණ දාමය බිඳදමන හැටි මෙන්න !
කොරෝනා වෛරසය: මුදල් හා ටෙලර් මැෂීන් භාවිතයට බිය විය යුතු ද?
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයෙන් බරපතල ප්‍රකාශයක්
නව කෙරෝනා වෛරසයට පැය ගණනාවක් වාතයේ ද දින ගණනාවක් පෘෂ්ඨය ද පැවතිය හැකියි!
කොරෝනා නිවාරණ සමාජ දුරස්ථ පිළිවෙතෙහි (Social Distancing) රීති මොනවාද?
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයෙන් ශ්‍රී ලංකාව අයත් කලාපයට අනතුරු ඇගවීමක්:
#fightcorona : කොරෝනා වෛරසයේ ඉරණම ඇත්තේ ඔබේ දෑත්හිය : අත් සේදීමේ දී කළ යුතු හා නොකළ යුතු දේ !
සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ ලැබෙන උපදෙස් නිවැරදි ද?
'නිරෝධායනය ගැන මේ ටිකත් දැනගන්න
#fightcorona : ''ආණ්ඩුවට බැනලා වැඩක් නැහැ, කොරෝනා පාලනය කිරීමට එක්සත්ව සටන් කරමු'' - මංගල (වීඩියෝ)
කටකතාවලට රැවටෙන්න එපා !
කොරෝනාවෛරසයෙන් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේද ?
