බීතෝවන්ගේ සංගීතයෙන් පාන් විකුණන ශ්‍රී ලංකාවේ 'චූන් පාන්' රථ

වසර ගණනාවක් තිස්සේ බීතෝවන්ගේ මෙම කුඩා සංගීත නාද කොටස් ශ්‍රී ලංකාවේ නැවුම් බේකරි නිෂ්පාදන සිහිපත්කරන්නක් බවට පත්ව තිබේ.

 

ඒ සංගීතය මුල් වරට මගේ සවන වැටෙන විට මා පසුවූයේ ළාබාල වියේ ය. ඒ හඬ පැමිණියේ ගුරු පාරක පාන් විකුණමින් සිටි ත්‍රිරෝද රථයකිනි. විවිධ වර්ණවලින් හැඩවූ ත්‍රිරෝද රථ මෙන් නොව මෙම ත්‍රිරෝද රථයේ පිටුපස වීදුරු රාක්ක පෙට්ටියක් වූ අතර, ඒ තුළ එක මත එක තබා පිළිවෙලට අසුරන ලද බේකරි නිෂ්පාදන විය. "ඒ තමයි චූන් පාන්කාරයා," මගේ පියා මට පැවසීය.

"චූන් පාන්" යන යෙදුම තුළ "සංගීතය සහ පාන්" යන අදහස කැටි වී තිබේ. මගේ ළමා කාලය තුළ, සවස තේ පානය සඳහා අප චූන් පාන් වෙළෙන්දාගෙන් මිල දී ගත් උණු උණු කිඹුලා බනිස් මා සතුටට පත් කළ අයුරු සිහිපත් වේ. මේ මෘදු, බටර් රසැති, කුඩා පෝරණුවල සාදන ලද බනිස මතුපිටට සීනි ඉස ඇති අතර කිඹුලෙකුගේ හැඩය ගෙන දෙන පරිදි සිහින්ව සකසා තිබේ.

උදෑසන 6:30ට ගමන් අරඹන චූන් පාන් රථ, කොළඹට කිලෝමීටර් 120ක් ඊසාන දෙසින් පිහිටි කුරුණෑගල ප්‍රදේශයේ මගේ පවුල දිවි ගෙවූ පිටිසර ගම්මානයේ කුඹුරු අසලින් දිවෙන ගුරු පාර දිගේ දිනකට දෙවරක් පැමිණෙන්නේ පාන් විකිණීමට ය. ඔවුන් උදේ පාන්දර ම සුළුපරිමාණ බේකරිවල සාදන ලද මාළු පාන් සහ සොසේජස් රෝල් රැගෙන පාරවල්වල රවුම් ගසයි. යළිත් සවස 4:00ට පමණ තේ වෙලාවේ දී ඒවා මතුවන්නේ පැණිරස බනිස් ද රැගෙන ය. ඉන් ඇතැම්වා මතුපිට වියළි මිදිවලින් හැඩ කළ බටර් රසැති රවුම් හැඩැති බනිස් විය. අනෙක් ඒවා ජෑම්වලින් පිරවූ හෝ මතුපිටට සීනි ඉසින ලද ඒවා විය.

වසර ගණනාවක් පුරා, මෙම කුඩා ට්‍රක් රථ සියල්ල ම පාහේ පටිගත කරන ලද එක ම කුඩා සංගීත ඛණ්ඩය වාදනය කළේ ය. පාන් වෙළෙන්දාගේ හඬ යන්තමින් හෝ ඈතින් ඇසෙන විට මම ගුරු පාරට දිවගොස් පියාට කතා කිරීමට පුරුදුව සිටියෙමි. ශ්‍රී ලාංකිකයන් වන අප “චූන් පාන් සංගීතය” ලෙස හැඳින්වූ මෙම හුරුපුරුදු නාදය ඇත්ත වශයෙන් ම බීතෝවන් 1810 දී සිදුකළ සම්භාව්‍ය සංගීත නිර්මාණයක් වන Für Elise බව මා වටහා ගත්තේ, ඉන් වසර ගණනාවකට පසු පාසලේ සංගීත කාල පරිච්ඡේදය අතරතුර දී ය.

එසේ නම්, ඔස්ට්‍රියාවේදී රචනා වුණු මෙම සම්භාව්‍ය සංගීත නිර්මාණය ශ්‍රී ලංකාවේ නැවුම් බේකරි නිෂ්පාදනවල සංකේතයක් බවට පත් වූයේ කෙසේ ද?

2000 දශකයේ මුල් භාගයේ දී ත්‍රිරෝද රථ ශ්‍රී ලංකාවේ අතිශය ජනප්‍රිය ප්‍රවාහන මාධ්‍යයක් බවට පත් වූ අවස්ථාවේ, බොහෝ බේකරිකරුවන් ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන ජංගම ලෙස දුර බැහැර ප්‍රදේශ සහ ගම්වලට විකිණීමට ත්‍රිරෝද රථ භාවිත කළේ ය. ජංගම දුරකතන ජනප්‍රිය වූයේ ද මේ කාලය තුළ දී ය. අයිස්ක්‍රීම් ට්‍රක් රථයක සංගීත හඬින් ප්‍රදේශවාසීන්ට එය පැමිණෙනබව අඟවනවා සේ ම, මෙම ජංගම බේකරි වෙළෙන්දෝ ද තම චූන් පාන් ට්‍රක් රථය ළඟ එන බව ප්‍රදේශවාසීන්ට ඒත්තු ගැන්වීමට ඔවුන්ගේ ජංගම දුරකතනය නාදවන හඬ ශබ්ද විකාශන යන්ත්‍රයක් හරහා වාදනය කිරීමට පටන් ගත්හ.

සත්‍ය වශයෙන් ම, 2000 දශකයේ මුල් භාගයේ වඩාත් ම ජනප්‍රිය ජංගම දුරකතන රිංටෝන්වලින් එකක් වූයේ බීතෝවන්ගේ විශිෂ්ටතම සංගීත නිර්මාණයක් වන Für Elise ය. එබැවින්, ශ්‍රී ලංකාවේ දිවි ගෙවන ජනතාව එය සවන වැටෙන ඕනෑ ම විටක දී "චූන් පාන්" රථය පැමිණෙන තෙක් බලා සිටියහ. එතැන් පටන් නිවර්තන කලාපීය දිවයිනක හැදී වැඩුණු අපට බීතෝවන්ගේ සංගීතය සැම විට ම සිහිපත් කළේ පාන් ය.

උසස් පෙළ සඳහා මහනුවර නගරයේ පදිංචියට ගිය පසු ද මට Für Elise හඬ සෑම දිනක ම පාහේ ඇසිනි. පාසල් යාමට ප්‍රමාද වී තිබුණ ද, කර වටා ලිහිල්ව එතුණු ටයි පටිය සහ සුදු පැහැති රිබන් පටි දෙකක් ගැට ගැසූ කොණ්ඩා කරල් ද සමග මම උදෑසන මාළු පාන් මිල දී ගැනීමට චූන් පාන් ට්‍රක් රථය පසුපස දිව ගියෙමි. ටින් මාළු, පදමට කුළුබඩු දමා රසවත් කළ අර්තාපල් සහ එළවළුවලින් පුරවා ඇති ඒවා, ඉඟුරු මුසු උණු උණු තේ කෝප්පයක් සමග පිළිගන්වන විට ඉස්තරම් සංග්‍රහයක් වෙයි.

වසර හයකට පෙර මම නැවතත් පදිංචි නගරය වෙනස්කර ශ්‍රී ලංකාවේ අගනුවර වන කොළඹ නගරයට පැමිණියෙමි. මෙහි ගතකළ හය වසරක කාලය තුළ මා චූන් පාන් ට්‍රක් රථයක් දැක ඇත්තේ කලාතුරකින් වන අතර, හැදී වැඩුණු පරිසරයේ ඇසුණු ඒ සුපුරුදු නාදය ද අසා නොමැත.

කොළඹ නගරයේ බේකරි හිමිකාරියක වන පද්මිණී මාරසිංහ පවසන පරිදි, ඊට හේතුව නම්, ට්‍රක් රථයකින් පාන් මිල දී ගැනීමට වඩා සාම්ප්‍රදායික බේකරියකින් බේකරි නිෂ්පාදන මිල දී ගැනීමට හැකිවීම මෑත කාලයේදී විලාසිතාවක් ලෙස සැලකීම සහ එය යමෙකුගේ තත්ත්වය පිළිබිඹු කෙරෙන සංකේතයක් බවට පත්ව තිබීම යි. එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, කලක් ශ්‍රී ලංකාවේ සෑම තැන ම ව්‍යාප්ත වී තිබූ චූන් පාන් ට්‍රක් රථ දැන් දුලබ වී තිබේ.

මාරසිංහ පැහැදිලි කළ පරිදි, ජංගම ට්‍රක් රථවලට වඩා බේකරිවලින් මිල දී ගන්නා නිෂ්පාදන ගුණාත්මකබවින් ඉහළබව බොහෝ නාගරික ජනතාව අවබෝධ කර ගෙන තිබේ. "ඒත් චූන් පාන් නිෂ්පාදන හදන්නේ ගෙවල්වල. ඒවා ලොකු බේකරිවල මහා පරිමාණයෙන් හදන කෑමවලට වඩා හොඳයි," ඇය පැවසුවා ය.

ඒවායේ කුඩා, ජංගම ව්‍යාපාර ස්වභාවය අතින් ගත්කල චූන් පාන් නිෂ්පාදන මිල අධිකයැ යි මිනිසුන් පැමිණිලි කරන බව ද ඇය පැවසුවා ය. "ඒ අය ලාභ ලැබීමේ අරමුණින් ගණන් අඩු කරලා කෑමවල ගුණාත්මකබව අඩු කළා. මාළු පාන් ඇතුළේ දැන් කිසි දෙයක් නැති තරම්. කිඹුලා බනිස්වලට බටර් දාන්නේ හරි ම අඩුවෙන්. ඉතින් ඒකෙන් එයාලගේ ගනුදෙනුකරුවෝ නැතිවුණා," මාරසිංහ පැවසුවා ය.

අනතුරුව 2017 වසරේ දී රජය ජංගම බේකරි වෙළෙන්දන්ට ඝෝෂාකාරී ලෙස සංගීතය යොදා ගැනීම තහනම් කළ අතර, එය තවදුරට ත් ඔවුන්ගේ අභාවයට හේතු විය. ඇතැම් ට්‍රක් රථ සංගීතය නොමැතිව වීදි පුරා ගමන් කළ ද ලාභයක් උපයා ගැනීමට අසමත් විය. පාන් රැගෙන වෙළෙන්දන් පැමිණෙන බව අසල්වාසීන්ට අඟවන බීතෝවන්ගේ සංගීතය නොමැතිව ඔවුන් මඟට නොඑන බව දක්නට ලැබිණි.

මෑත වසරවලදී, ප්‍රධාන නගර සහ සංචාරක නගරවල ආහාර හෝ භාණ්ඩ නිවෙස් වෙත බෙදා හරින සේවාවන්හි ඉහළ යාමක් දක්නට ලැබේ. "ඌබර් ඊට්ස් එකේ තියෙන හොඳ බේකරියකින් මිනිස්සු මාළු පාන් ගෙන්න ගන්නවා," මාරසිංහ පැවසුවා ය. "ඒක නිසා චූන්පාංකාරයන්ට බිස්නස් නැති වුණා."

චූන් පාන් රථයකින් ගොස් තම නිෂ්පාදන අලෙවි කිරීමේ අදහස සිත තුළ කැකෑරෙමින් තිබුණු නමුත්, 2019 වසරේ දී ඇය සිය කුඩා බේකරිය ආරම්භ කරන විට ට්‍රක් රථ යොදාගෙන පාන් අලෙවි කිරීම මුළුමනින් ම පාහේ නැතිවී ගොස් තිබුණු බව මාරසිංහ සඳහන් කළා ය.

එසේ වුව ද, මෑත වසර කිහිපයේ දී ශ්‍රී ලංකාවේ සුප්‍රසිද්ධ චූන් පාන් ට්‍රක් රථ කිසිවෙකුත් ප්‍රිය නොකළ හේතුවක් වූ කොරෝනාවෛරස වසංගතයට ස්තුතිවන්තවන්නට නැවත කරළියට පැමිණ තිබේ.

කොරෝනාවෛරසය ආසියාව පුරා පැතිර යාමට පටන්ගත් විට, එහි පැතිරීම මන්දගාමී කිරීම සඳහා ශ්‍රී ලංකාව දිවයින පුරා ඇඳිරි නීතිය පැනවීය. ආපනශාලා, බේකරි සහ සියලු ම "අත්‍යවශ්‍ය නොවන" ව්‍යාපාර වසා දැමීමට රජය නියෝග කළේ ය. මාරසිංහට ද ඇගේ ව්‍යාපාරය වසා දැමීමට සිදුවිය. එහෙත්, රජය බේකරි නිෂ්පාදන ගෙයින් ගෙට ගොස් විකිණීමට අවසර ලබා දුන්නේ ය.

"මට මගේ සේවකයින්ට පඩි ගෙවාගන්න බැරි වුණ නිසා, බේකරි නිෂ්පාදන ගෙයින් ගෙට ගෙනිහින් විකුණන එක අත්‍යවශ්‍ය සේවාවක් විධියට නම් කරපු එක ත් එක්ක මම තීරණය කළා චූන් පාන් ට්‍රක් එකෙන් ගිහින් පාන් විකුණන්න පටන් ගන්න," ඇය පැවසුවා ය.

ත්‍රිරෝද රථයක් සොයා ගැනීමට නොහැකි වූ තැන මාරසිංහගේ සැමියා ඔහුගේ මිතුරෙකුගෙන් කුඩා ලොරි රථයක් ඉල්ලා ගෙන එය තවකාලික චූන් පාන් ට්‍රක් රථයක් බවට පරිවර්තනය කළේ, කොළඹ සිට කිලෝමීටර් 30ක් පමණ දුරින් පිහිටි හංවැල්ල ප්‍රදේශයේ බේකරි නිෂ්පාදන අලෙවි කිරීමට ය. "අපි Für Elise නාදය වාදනය කළේ, ඒකෙන් මිනිස්සුන්ට චූන් පාන්කාරයා ආයෙත් ඇවිත් කියන පණිවිඩේ යන නිසා," මාරසිංහ මහත්මිය පැවසුවා ය.

ඇය තනි වී නැත. මෙම ජංගම බේකරි බොහොමයක් දැන් යළි ත් ශ්‍රී ලංකාවේ වීදි පුරා ගමන් කරන්නේ ප්‍රදේශවාසින්ට සුපුරුදු Für Elise නදට සවන් දෙමින් පාන් මිලට ගැනීම සඳහා ගේට්ටු වෙත දිව යාමට අවස්ථාව සලසමිනි. සත්‍ය වශයෙන් ම, රැයක් ගත වීමට ත් මත්තෙන්, බේකරිකරුවෝ ඔවුන්ගේ පැරණි චූන් පාන් ට්‍රක් රථවල දූවිලි ගසාබසා දමා, නිවෙස්වල සිටින ජනතාවට ඔවුන්ට අවශ්‍ය බේකරි නිෂ්පාදන වර්ග ලබා ගත හැකි බව සහතික කිරීම සඳහා ත්‍රිරෝද රථවලින් ගොස් පාන් බෙදා හැරීමේ ජාලයක් නිර්මාණය කළ හ.

"ඒ අයට අලුත් අගයක් ලැබුණා, " කොළඹ පදනම් කරගත් මාධ්‍යවේදිනියක වන අමලිනී ඩි සේරා පැවසුවා ය. "සමහර විට ඒවා කොච්චර වටිනවා ද කියන එක අපට නොතේරුණා වෙන්න පුළුවන්. ඒත්, එළියට යන්න මඟක් නැතුව ගෙදර හිරවෙලා ඉන්න මිනිස්සුන්ට චූන් පාන්වල වටිනාකම තේරුම් යනවා."

වසංගත සමයේ දී, කොවිඩ්-19 වැළැක්වීමේ කාර්ය සාධක බලකායේ පාර්ශවකරුවෙකු ලෙස කටයුතු කළ ස්වේච්ඡා වෛද්‍යවරයෙකු වන අරුල් කෝගිලන්, චූන් පාන් රියැදුරන් අත්‍යවශ්‍ය සේවා සපයන්නන් ලෙස නැවත පැමිණීම අගය කළේ ය. "බේකරි නිෂ්පාදන ගෙවල්වලට ම ගෙනිහින් දෙන නිසා මිනිස්සුන්ට ගෙවල්වලට වෙලා ඉඳගෙන අවදානම අඩු කර ගන්න පුළුවන්," ඔහු පැවසීය. "ඒත් අපි පිළිගන්න ඕනේ ඒ අය අපි වෙනුවෙන් අවදානමකට ලක්ව වෙලා ඉන්නවා කියන එක."

දැන් මම මා හැදී වැඩුණු නිවසේ ම පදිංචි නිසා, සෑම උදෑසනක ම 7:00ට පමණ චූන් පාන් ශබ්දයට අවදිවෙමි. ට්‍රක් රථය අප නිවස පසු කර යන විට Fur Elise හොඳින් ඇසී, අනතුරුව හඬ වියැකී යයි. මා අවදිවන විට ත් මගේ පියා පාන් මිල දී ගෙන අවසන් ය. සවස් වරුවේ, Fur Elise හඬ යන්තම් හෝ ඇසීමට පටන් ගත් විට, මම මගේ පියාට කෑ ගසා ආමන්ත්‍රණය කරමි.

ඒ සම්භාව්‍ය නාද රටාව සහ සීනි ඉසින ලද චූන් පාන් කිඹුලා බනිස් ගෙන දෙන සරල ප්‍රීතිය විඳීමේ අපේක්ෂාවෙන් සිටින මා නැවත ත් පොඩි කාලයට ගියාක් මෙනි.

කිඹුලාගෙන් බාගයක් මට ය. අනෙක් බාගය තාත්තාට ය.