20 වන සියවසේ ජනාදරයට පත් සුප්‍රකට කිවිඳියක වන සිල්වියා ප්ලැත් නිසැකවම වඩාත්ම අනුවේදනීය කිවිඳිය යන අනුවර්ත නාමයෙන් හඳුන්වන්නේ ඇගේ කාව්‍යයන් ගැඹුරු කරුණාබර මෙන්ම හද කම්පා කරවන සුළු යැයි සැලකෙන බැවිනි.
එමෙන්ම ඇය ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දුන් නවකතාකාරියක් සහ කෙටිකතාකාරියක් ද වූවාය. 1932 දී මැසචුසෙට්ස් හි මධ්‍යම පාන්තික පවුලක දෙමාපියන්ට දාව උපත ලද ප්ලැත්, ලාබාල වියේදී සිටම ලිවීමට ආරම්භ කල අතර වයස අවුරුදු අටේදී ඇගේ පළමු කාව්‍යය ප්‍රකාශයට පත් කළාය. ස්මිත් විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය ලැබීමෙන් අනතුරුව ඇය එංගලන්තයේ කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යාලයේ සිය උසස් අධ්‍යාපනය හැදෑරීම සිදු කලාය.
ප්ලැත්ගේ පළමු කාව්‍ය ග්‍රන්ථය වන "ද කොලෝසස්" "The Colossus" 1960 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර ඒ සඳහා ධනාත්මක විචාර ලබා ගැනීමට ඇය සමත් වූවාය. කෙසේ වෙතත්, 1965 දී මරණින් පසු ප්‍රකාශයට වුන ඇගේ දෙවන පොත වන "ඒරියල්" "Ariel," සාහිත්‍ය ඉතිහාසයේ ඇයගේ ස්ථානය තහවුරු කල නිර්මාණයක් වීය. "ඒරියල්" හි කාව්‍යයන් ප්‍රබල හා තීව්‍ර වන අතර ඒවා මරණය, උපත සහ පුනර්භවය යන සංකීර්ණ තේමාවන් ගවේෂණය කරයි.
ප්ලැත්ගේ නිර්මාණකරණයන් බොහෝ විට පාපොච්චාරණයක් ලෙස සංලක්ෂිත වේ, ඇය ඇගේම අත්දැකීම් සහ හැඟීම් සම්බන්ධව සෘජුව සහ විවෘතව අනලස්ව ලීවාය. ඇය ස්ත්‍රීවාදී සාහිත්‍යයේ පුරෝගාමියෙකු ලෙස සලකන අතර, වර්තමානයේ ඇයගේ කෘතීන් ස්ත්‍රීවාදී ලේඛකයින් දිරිමත් කිරීමට මෙන්ම බලපෑම් ඇති කිරීමටද අඛණ්ඩව කටයුතු කරයි.
ප්ලැත්ගේ වඩාත් ජනාදරයට පත් කෘතිවලින් එකක් වන්නේ 1963 දී අන්වර්ථ නාමයකින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ඇයගේ අර්ධ ස්වයං චරිතාපදානය වන "ද බෙල් ජාර්" "The Bell Jar" නවකතාව ය. මෙම නවකතාව මානසික ව්‍යාධීන්, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය පිළිබඳ භූමිකාවන් සහ සමාජ අපේක්ෂාවන් පිළිබඳ සූක්ෂම ලෙස සිදු කරන ලද ප්‍රබල ගවේෂණයක ප්‍රතිඵලයකි. පසුව එම කෘතිය ඇගේ සැබෑ නමින් 1967 දී නැවත ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර එය ජනප්‍රියත්වයට හා විචාරක පැසසුමට පාත්‍ර වූ කෘතියක් ලෙස තවදුරටත් පවතී.
The Bell Jar, සිල්වියා ප්ලැත් ගේ අර්ධ ස්වයං චරිතාපදාන නවකතාව එංගලන්තයේදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද්දේ මෙම සුරූපී ඇමරිකානු ලේඛිකාව විසින් වයස අවුරුදු තිහේදී සිය දිවි තොර කර ගැනීමට ටික කලකට පෙරය. එය 1963 ජනවාරි 14 වන දින වික්ටෝරියා ලූකස් යන අන්වර්ථ නාමයකින් නිකුත් කරන ලද අතර, වසර අටකට පසුව (අප්‍රේල් 11, 1971) ඇයගේ සැබෑ නමින් එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද්දේ ඇයට සිටි සහායක කවියෙකු වූ ටෙඩ් හියුස්ගේ කැමැත්තට අනුව ය. The Bell Jar ඇගේ චරිතය වන එස්තර් ග්‍රීන්වුඩ් හරහා දැඩි මානසික අවපීඩනය සහ බිඳවැටීම සමඟ ප්ලැත්ගේ සැබෑ ජීවිතයේ අරගල පිළිබිඹු කරයි. නවකතාවක් ලිවීමට ආශාවෙන් 1961 දී ලන්ඩනයේ ජීවත් වන අතරතුර, සිල්වියා ප්ලැත් (1932 - 1963) නවකතාවක් ලිවීමට ඇති ඇගේ ආශාව ගැන මිතුරියකට ලීවේ “මට මෙය කිරීමට වසර දහයක් අවශ්‍ය වූ නමුත් ඒ නවකතාව ලිවීමට තදබල අවහිරයක් තිබුනා...." ආදී ලෙස දීර්ඝ විස්තරක් කරමිනි. බ්‍රිටැනිකා හි ද බෙල් ජාර් පිළිබඳ සංක්ෂිප්ත විශ්ලේෂනයක් මෙසේ නිරීක්ෂණය කරයි:
“මුලදී එහි වියළි ආත්ම අවමානය සහ නිර්දය අවංකභාවය වෙනුවෙන් සමරන ලද, බෙල් ජාර් දැන් 1950 වකවානුවේ සමාජ දේශපාලනයේ නින්දිත විවේචනයක් ලෙස කියවනු ලැබේ. ඇයට ලබා ගත හැකි සීමිත කාන්තා භූමිකාවන් පිළිබඳ එස්තර්ගේ දැනුවත්භාවය සහ ඇයගේ වැඩිවන හුදකලා වීමේ හැඟීම සහ ව්‍යාකූලත්වය අතර ප්ලැත් පැහැදිලි සම්බන්ධකම් ඇති කළේය. ලිංගිකත්වය, මාතෘත්වය සහ බුද්ධිමය ජයග්‍රහණ සම්බන්ධයෙන් ස්ත්‍රීන් මත පනවා ඇති පරස්පර විරෝධී අපේක්ෂාවන්, එස්තර්ගේ තමන් ඛණ්ඩනය වී ඇති හැඟීම හා සම්බන්ධ වේ. ඇයගේ අවසාන ප්‍රකෘතිය රඳා පවතින්නේ නවකතාව ජනනය කරන ස්ත්‍රීත්වයේ ප්‍රමුඛ අනුවාදයන් බැහැර කිරීමට ඇයට ඇති හැකියාව මත ය.
The Bell Jar පිළිබඳ කෙටි විස්තරයක් පොතේ මුල් ඇමරිකානු ප්‍රකාශක, Harper & Row විසින් The Bell Jar පිළිබඳ කෙටියෙන් විස්තර කළේ: “මෙම අසාමාන්‍ය කෘතිය එස්තර් ග්‍රීන්වුඩ්ගේ කඩාවැටීම විස්තර කරයි: දීප්තිමත්, ලස්සන, අති දක්ෂ, සාර්ථක - නමුත් සෙමෙන් යටපත් වෙමින්, සහ ඇතැම් විට අවසාන වතාවට. පියවරෙන් පියවර ප්‍රවේශමෙන්, සිල්වියා ප්ලැත්, නිව් යෝර්ක් හි වේදනාකාරී මාසයක, යම් සඟරාවක තරඟ ජයග්‍රාහී කනිෂ්ඨ කර්තෘවරියක් ලෙස එස්තර් සමඟ අපව රැගෙන යයි. පාඨකයා ඇගේ බිඳවැටීම වෙත ඇදී යන්නේ කෙතරම් තීව්‍රතාවයකින්ද යත්, ඇගේ උමතුව සම්පූර්ණයෙන්ම සැබෑ සහ සම්පූර්ණයෙන්ම තාර්කික වන අතර, චිත්‍රපට නැරඹීමට යාම වැනි අත්දැකීමක් විය හැකිය. මනෝභාවයේ අඳුරු හා භයංකර කොනක එවැනි ගැඹුරු විනිවිද යාමක් ඕනෑම නවකතාවක දුරස් වේ. එහි ඇමරිකානු ප්‍රකාශනයට පුළුල් ලෙස ප්‍රශංසා කරන ලද, නිව් යෝර්කර් හි මුල්, ගැඹුරු සමාලෝචනය කියවීම සිත් ඇදගන්නා සුළු ය: “වර්තමාන සංස්කරණයේ චරිතාපදාන සටහනකින් පැහැදිලි වන්නේ නවකතාවේ සිදුවීම් සිල්වියා ප්ලැත්ගේ විසිවන වසරට සමීපව සමාන්තර වන බවයි. අප සම්පූර්ණයෙන්ම දොස් පැවරිය නොහැකි හේතු නිසා, නවකතාවට අපගේ ප්‍රවේශය අපැහැදිලි ය; Bell Jar යනු ස්වයං චරිතාපදානයක් ලෙස අර්ධ වශයෙන් කියවීමෙන් ගැලවිය නොහැකි ප්‍රබන්ධයකි. එය නිව් යෝර්ක්හි අශුභ සැහැල්ලුවකින් ආරම්භ වේ, එය මැසචුසෙට්ස් වෙත ගමන් කරන විට අඳුරු වේ, පසුව සෙමින් පෙර නොසිතූ ලෙස උමතුවකට හැරෙයි. පහත දැක්වෙන්නේ 1971 දී පොත ප්‍රථම වරට එළිදැක්වූ අවස්ථාවේ සිට එයට ලැබුණු ප්‍රශංසාව සහ සංවේදනය පිළිබඳ තවත් සමාලෝචනයකි.
The Bell Jar හි 1971 සමාලෝචනයක් "When the mind Becomes a False images" — ජුනි 27, 1971 Debora Powell විසින් Detroit Free Press හි සමාලෝචනය: සිල්වියා ප්ලාත් ඇගේ නවකතාව වන The Bell Jar හි උමතු භාවයට යන මාර්ග සිතියමක් තැබුවාය. ප්ලැත් ගේ මරණින් පසු එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. නවකතාව තරමක් අවිහිංසක ලෙස ආරම්භ වන්නේ ඇය එස්තර් ග්‍රීන්වුඩ් චරිතය ලෙස මුහුණ දුන් කථාංග සමඟින්, නිව් යෝර්ක් නගරයේ කාන්තා විලාසිතා සඟරාවක සම්මානලාභී කනිෂ්ඨ සංස්කාරකවරියක ලෙස මාසයක් ගත කරන අයුරිනි. එතැන් සිට පාඨකයා එස්තර්ගේ මනස හරහා ගමනක් යයි. සිල්වියා ප්ලැත් ගේ පළමු කවි, Colossus නම් එකතුවක, හික්මීමෙන් සහ සංයමයකින් රචනා කර ඇති බවක් දක්නට ඇත. ඇගේ මරණයෙන් පසු ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද ඇගේ දෙවන එකතුව වන ඒරියල් හි පැරණි රීතිය අතහැර දමා ඇති නමුත් දැඩි ග්‍රහණය ලිහිල් වීමක් දක්නට ඇත. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ කම්පන සහගත ලෙස දීප්තිමත් කාව්‍ය කෘතියක් ජනිත කරමින් තමන්ටම ආවේණික වූ ප්‍රබෝධයක් ලබා ගත් රූප රැල්ලකි. නවකතාව ගත් විට එය ඇගේම මරණයට පෙරවදනක් බඳුය, ඇය තුළ පැළවී වැඩෙමින් තිබූ සෑම දෙයකම කථිකාවක්, ඇගේ විඥානය පිරී ගිය සියලු අවතාර ඉවත් කිරීමක් වැනිය. ඇයගේ කාව්‍ය සංග්‍රහ දෙකේ රටා සහ නවකතාව අතර සමාන්තරයක් ඇඳිය යුතුය. ඇගේ ලෝකය පිළිබඳ ලේඛකයාගේ උමතු විස්තරය පාඨකයාට දැනෙන අතර, රැහැණ ඇදගෙන ගොස් දුම්රිය නතර කිරීමට පෙළඹවීමක් ඇතිකරයි.
The Bell Jar හි දෙවන භාගයේදී, කතුවරයා සිටින්නේ මුල් බිමේය. ඇය පාහේ උමතු ලෝකය තුළ පාඨකයා අවශෝෂණය කරයි. සියදිවි නසාගැනීමේ ක්‍රම පිළිබඳ ඇගේ පළමු උමතුවේ සිට ප්‍රධාන උත්සාහය දක්වාම, අපි ඇය සමඟ අඳුරු කොරිඩෝව හරහා සැරිසරන්නෙමු, සජීවී පිපිරුම නිර්දය ශක්තියෙන් ඇය වෙත ඇදී යන බවක් දැනේ. මෙහි නවකතාව Ariel හි කවි වැනි ය. වචන සමඟ වෙහෙසක් නැත; ඇය සනීපාරක්ෂාව පිළිබඳ මංමුලා සහගත ග්‍රහණය අත්හැර දමා උමතුවේ දීප්තියෙන් ලියයි. The Bell Jar යනු ඇය මතට බැස යන මහා බලවේගයක කතුවරයාගේ ප්‍රතිරූපයයි.
සුවහසක් පාඨක ප්‍රසාදය හිමිකරගෙන සිටි සිල්වියා ප්ලැත් 1963 වසරේදී ශෝචනීය ලෙස ස්ව කැමැත්තෙන් ඇගේ ජීවිතයට සමුදුන්නාය. එය එසේ වුවද ඇගේ ලෙගසිය, ඇගේ ලේඛන හරහා අදත් ජීවමානව පවතින්නේය. ඇයගේ කෘතින් වත්මන් පාඨක පරපුර සමඟ අනුනාද වන අතරම 20 වන සියවසේ විශිෂ්ටතම මෙන්ම උත්කර්ෂයට නැඟුණු කාව්‍යයන් ගේ හිමිකාරිත්වය ඇය දරන්නීය . පාඨශාලාවල සහ විශ්ව විද්‍යාලවල බහුලව ප්ලැත්ගේ කාව්‍යයන් අධ්‍යයනය කර ඇති අතර ඇගේ කෘතින් තවමත් පුළුල් ලෙස මුද්‍රණයේ පවතී. තවද කෘතින් සමාලෝචනයේ යෙදෙන "නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස්" හි ජොයිස් කැරොල් ඕට්ස් විසින් සිල්වියා ප්ලැත් පිළිබඳ ව විස්තර කළේ “පශ්චාත් යුධ සමයේ ඉංග්‍රීසියෙන් ලියන කවියන් අතරින් වඩාත්ම කීර්තිමත් සහ මතභේදයට තුඩු දුන් කිවිඳියක් " ලෙසයි.
සත්‍ය වශයෙන්ම, සිල්වියා ප්ලැත් ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයට නිත්‍ය බලපෑමක් ඇති කළ කුලතාපූර්ණ අසහාය ලේඛිකාවකි. ඇයගේ පාපෝච්චාරණාත්මක අඛ්‍යානය සහ ස්ත්‍රීවාදී තේමාවන් පාඨකයින්ගේ සහ ලේඛකයින්ගේ පරම්පරාවන් දිරිමත් කරන උත්තේජනය සපයයි. ප්ලැත්ගේ කවි කියවීම එතරම්ම සිත්ගන්නා සුළුය, තේමාවන් සැහැල්ලු ඒවා නොවන නමුත් ඇගේ විස්මිත ලේඛන කෞෂල්‍යය පැහැදිලිව විද්‍යාමාන කරයි ; 20 වැනි සියවසේ ඇය ඉහළ පිළිගැනීමක් දිනාගත් කිවිඳියක් ලෙස නම් දැරූයේ කෙසේදැයි යන්නට සාදාරණ සාක්ෂි සපයයි; ප්ලැත්ගේ දිවි සැරිය නිම වීමෙන් බොහෝ කලකට අනතුරුව ඇගේ නිර්මාණ කටයුතු පාඨක සහෘදයන් හට සංවේදනය වන්නට විය.
"ඔබ යමෙකුගෙන් කිසිවක් බලාපොරොත්තු නොවන්නේ නම්, ඔබ කිසි විටෙකත් කලකිරීමට පත් නොවේ!" ඇය වරෙක එසේ ප්‍රකාශ කලාය.. ඇගේ සංකල්පනා අදටත් වලංගු වන්නේ ඒවායේ පවතින අරුත්බර වවයි. ඇයගේ අපූර්වතම කාව්‍යයන් සහ නවකතා කාලීනව ගැලපෙන බලවත් දැනුවත් කිරීම් සිදුකරන නිසාම සිල්වියා ප්ලැත් සාහිත්‍ය ලෝකයේ ප්‍රශස්ත චරිතයක් ලෙස සදාකල් විරාජමානව රැදෙනු ඇත.
පරිවර්තන සටහන:
ලේඛිකා, පරිවර්තිකා
ගයාත්‍රී නදීශානි තන්තිරිවත්ත
