අනාගත පරපුර යහමගට ගන්නේ කෙසේ ද? ‘මගේ ජෙනරාල්’ පැහැදිලි කරයි 

පණ යන තරමේ පිපාසයෙන් පෙළෙමින් සිටි ඔහු කරඬියේ ඇති වතුර ස්වල්පය ගිල දැමීම සඳහා මහත් සේ ආශා කළ ද, එසේ කිරීම යුතු නොවනා බවද හෙතෙම හොඳහැටි දැන සිටියේ ය.

‘‘නෑ. එපා.’’ ඔහු තුළ රළ නගමින් තිබූ ආශාව සමගින් අරගල කරමින් ඔහු කීවේ ය. ‘‘එපා සීයේ, ඔය ටික සීය ම බොන්න.’’ ඒ සමග ම ඔහුට හිස කැරකැවෙන්නාක් මෙන් දැනුණි. මෙවදන් ඇසූ සඳ ඕගන්ගේ දෑත් වෙව්ලන්නට පටන් ගත්තේ ඔහු බර සුසුමක් හෙළී ය. ළමයා දෙස සෙනෙහසින් බලද්දී ඔහුගේ බැල්ම කාරුණික විය.

‘‘මං බීල තියෙනවා, ඔව්, මගෙ කාලෙදි මං ඇති පදම් බීලා තියෙනවා. ඒත් පුතේ උඹට තව ඉස්සරහට ගෙවන්න දිගු කාලයක් තියෙනවා...’’ ඔහු කතාව අහවර කළේ නැති. ‘‘කිරිස්ක්, උඹට මං කියන දේ තේරෙනවද පුතේ? බීපං. ඒක අවශ්‍යයි. උඹ වතුර ටික බොන්න ම ඕනෑ. මං ගැන උඹ කරදර වෙන්න එපා. මේ බලපං!’’

එබඳු සීයලා අපිට කොතෙකුත් හමුවී තිබේ; සැබෑ ලොවේ මතු නොව සාහිත්‍යය කෘතිවල ද හමු වී තිබේ.
යට සඳහන් කෙරුණේ වියපත් පුද්ගලයකු  අනාගත පරපුර වෙනුවෙන් සිය අවශ්‍යතා කැප කළ අවස්ථාවකි. වෙනත් ආකාරයකින් පවසනවා නම් සීයා කෙනෙකු මුනුබුරා වෙනුවෙන් තම අවශ්‍යතාව කැප කළ අවස්ථාවකි. අදාළ සිද්ධිය අන්තර්ගතවන්නේ සාහිත්‍යය කෘතියක ය. එම කෘතිය කුමක් දැයි මම ඔබට මතුවට සඳහන් කරමි.

එබඳු සීයලා අපිට කොතෙකුත් හමුවී තිබේ; සැබෑ ලොවේ මතු නොව සාහිත්‍යය කෘතිවල ද හමු වී තිබේ. මතු ලියැවෙන්නේ ද සිය මුනුබුරා වෙනුවෙන් මතු නොව සමස්ත සමාජය වෙනුවෙන් ම සිය අවශ්‍යතා බොහොමයක් කැප කළ පුද්ගලයකු පිළිබඳ ලිවුණු සාහිත්‍යය කෘතියක් පිළිබඳව ය.

කෘතිය සෝවියට් ලේඛක ඇල්බට් ලිහනෝව් විසින් රචිත ‘My general’ කෘතියේ සිංහල පරිවර්තනය වන ‘මගේ ජෙනරාල්’  ය. පරිවර්තනය ප්‍රවීණ පරිවර්තක මහින්ද සෙනරත් ගමගේ ය.

ඇල්බට් ලිහනෝව්

වියපත් වැඩිහිටි බොහෝ දෙනෙකු තම මුනුබුරු මිනිබිරියන් වෙත බෙහෙවින් ආදරය කරති. එහෙත් ඔවුන් අනාගත සමාජයට මුහුණ දෙන්නට බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින තම මුනුබුරු මිනිබිරියන් නවිනා’කාරයෙන් හැඩගැසීම පිළිබඳ එතරම් කැමැත්තක් නොදක්වන්නේ ය. සීයලා, ආච්චිලා සමග මුනුබුරු මිනිබිරියන්ගේ ගැටුම ඇතිවන්නේ එහි දී ය. නමුත් ‘මගේ ජෙනරාල්’ කෘතියේ එන සීයා යනු එවැන්නෙකු නොවූ හෙයින් ම එම සීයා සහ මුනුබුරා අතර දිනෙන් දින ලියලා වැඩෙන්නේ: ආදරය යි; සෙනෙහස යි; මිත්‍රත්වය යි. මේ සියලු මානුෂික බැඳීම් කෘතිය පුරා ම දක්නට ලැබෙන අතර එය සීයා කෙනකුගේ මතු නොව විවිධ පදවි තානාන්තරවලින් හිස උදුම්මාගෙන සිටින පුද්ගලයන්ට ද, සිය ළඟ ම ඥාතියාගේ පදවි තානාන්තරය හේතුවෙන් අන් අය තළා පෙළා දමන්නට යුහුසුලු වන තරුණ පරපුරට ද කදිම ආදර්ශයක් සපයයි. එමෙන් ම එක් කෘතියක් තුළ කතන්දර කිහිපයක් පාඨකයාට සමීප කරවීම ද මෙම කෘතියේ සුවිශේෂ ලක්ෂණයකි.

කෘතියේ අනෙක් ප්‍රධාන චරිතය වන ජෙනරාල් හෙවත් රිබාකොව්ගේ නියෝජනය එක් පුද්ගලයකුට හෝ කණ්ඩායමකට සීමා නොවන්නෙකි. ඔහු විටෙක කාරුණික මිනිසෙකි; තවත් විටෙක සිය පදවි තානාන්තර භාවිත නොකර සියල්ල ඉවසා සිටින සාමාන්‍ය මිනිසෙකි. විටෙක ආදර්ශමත් පියෙකි; සීයා කෙනෙකි. තවත් විටෙක විශ්‍රාම සුව විඳීම ද පසෙක තබා සිය රටේ අනාගත යහපත වෙනුවෙන් සිය කාලය, ශ්‍රමය සහ බුද්ධිය කැප කරන්නෙකි.

ජෙනරාල්ගේ මුනුබුරා වන අනතෝෂා යනු තම සියාගේ හැසිරීම් රටාව නිවැරැදිව වටහාගැනීමට අසමත්ව සිටින තාක් යත්න දරන්නේ සිය පියාගේ සහ සිය සීයාගේ ගෞරවය තමා වෙත ද ආරූඪ කරගැනීමට ය.

‘‘... අර වැඩිහිටියෝ දෙන්නා ‘දෙවැනියාගේ’ කියන වචනය කිව්වේ හරිය ම ගරු සරුවෙන් නිසා. ඒ වගේ ම එයාලා, හතරෙ පංතියේ ඉන්න මේ සාමාන්‍ය මං ගැන වුනත් කතා කළේ ඒ වගේ ම ගරසරුවෙන්. හොඳට ම පැහැදිලියි මං එහෙම ගරැසරුවක් ලබන්න කොහෙත් ම සුදුසුකමක් නැහැ කියලා. තාත්තට තිබෙන ගෞරවය මටත් ගෑවිලා ගිය වගකුයි පේන්නෙ.’’

පිටුව: 11

හතරෙ පංතියේ සිසුවකු යනු උපරිම අවුරුදු දහයක් වන්නට ඇත. එවන් දරුවකු ද තම පියාගේ හෝ සීයාගේ ගෞරවයෙන් හිස උදුම්මා ගන්නට තැත් කරන්නේ නම් එය කෙතරම් ඛේදවාචකයක් ද? වර්තමානයේ අපි එවන් තත්ත්වයකට මුහුණ පා නොසිටින්නේ ද? නමුදු මෙවන් දරුවන් යහමගට ගන්නට පිළිවන. එය කළ යුත්තේ සමාජයේ ගෞරවයට පාත්‍රවී සිටින දරුවාගේ වැඩිහිටියන්ට ම ය. මෙම කෘතියේ ජෙනරාල් සීයා ද එවැන්නෙකි.

1917 සිදු කළ මහා විප්ලවයෙන් ඉක්බිති සෝවියට් දේශයේ පැවති සංවර්ධනය යට කී ගෝලීය ධනවාදයට යට නොවූ සංවර්ධනයකි.

සෝවියට් සමූහණේඩුව එසේ කළ ද ලංකාවේ නම් මෙය සිදුවන්නේ කෙසේ ද? අදාළ ආණ්ඩුව බලයට පත් කරන්නට වියදම් කළ කැලෑ පාළුවන්ට කැලෑව කපා විකුණගන්නට නිත්‍යානුකුල අවසරය ලබා දීම ය. අපේ රටේ එදා සමාජවාදය පැළ කළ පක්ෂ ද්වය ම අද ඒ කැලෑ පාළුවන් වෙනුවෙන් පෙනීසිටින්නට තරම් පහත් අඩියට වැටී තිබේ.

තමාගේ වැඩිහිටියන්ගේ සහ ඥාතිමිත්‍රාදින්ගේ පදවි තානාන්තරවලින් ලාබ ප්‍රයෝජන ගන්නා ආකාරය පමණක් නොව එසේ ලබාගන්නා ලාබ ප්‍රයෝජන මොනවාද යන්න පවා කදිමට ඉදිරිපත් කරන්නට ‘මගේ ජෙනරාල්’ සමත්ව ඇත.
තමාගේ වැඩිහිටියන්ගේ සහ ඥාතිමිත්‍රාදින්ගේ පදවි තානාන්තරවලින් ලාබ ප්‍රයෝජන ගන්නා ආකාරය පමණක් නොව එසේ ලබාගන්නා ලාබ ප්‍රයෝජන මොනවාද යන්න පවා කදිමට ඉදිරිපත් කරන්නට ‘මගේ ජෙනරාල්’ සමත්ව ඇත.

‘ලාබ ප්‍රයෝජන එක එක විදිහේ විය. උදාහරණයකට, විදුහල්පතිතුමා වූ මක්සිම් සෙර්ගෙයෙවිච් දැන් මා දකින හැම විට මආචාරශීලීව මගේ සුබ පැතුම් පිළිගනියි. රතු හිසකේ ඇති ක්‍රීඩා ගුරුතුමා, මා ජිම්නාස්ටික් කරන විට පැටලී වැටුණත් බැණ වදින්නේ නැත. විවේක කාලයේ දී මා කොරිඩෝරයේ දුවන විට ප්‍රධාන ශිෂ්‍ය නායකයා මා නැවැත්වූයේ නැත. හරියට ඇවිදින ලෙස අවවාද කළේ නැත. මට දැනුණේ මට ඕනැ දෙයක් කළ හැකි බවකි. මට ඕනෑ නම් කිසි සාධාරණ හේතුවක් නැතුව ම පාසලෙන් එලියට පවා යා හැකි විය. ඒත් මම ඒ තරම් දුරට නොගියෙමි. ඇරැත්, මහ දවාලේ අපේ ජනපදයේ කොහේ කියා නම් යන්න ද?’

පිටුව 82

මෙබඳු අවස්ථා මෙරට: කෙතරම් සිදුවූවා ද? මේ මොහොතේ ද කෙතරම් සිදුවෙමින් පවතින්නේ ද? එබඳු පුද්ගලයන්ගේ මානසික ස්වභාවය කෙසේ ද යන්න සහ එවැන්නන්ගේ උද්දච්චභාවය කෙසේ ද යන්න විමසා බලමු.

කණඩායමේ සභාපති වෙන්නට, කමීස අතේ රතු පටියක් පලඳින්නට වාගේ ම පංතියට අණ දෙන්නට මට ඕනෑ විය.
‘‘කණඩායමේ සභාපති වෙන්නට, කමීස අතේ රතු පටියක් පලඳින්නට වාගේ ම පංතියට අණ දෙන්නට මට ඕනෑ විය. මැරෙන තරමට ඕනෑ විය. ඒ සඳහා මට අයිතියක් ඇතැයි මට සහතික ය. කොහොමටත් මගේ සීයා ජෙනරාල් කෙනෙක් නොවෙයි ද! එයා කෙෂ්කාගේ සීයා වාගේ නෙවෙයි. ඔහු සාජන්ට් මේජර් කෙනෙකු විතර ය. ඉතිං ඒ ගැන මොන කතා ද! අපේ පංතියේ සිටි හැම අම්මෙකුට ම තාත්තෙකුටමත්, හැම සීයෙකුටමත් වැඩියෙන් වැදගත්ම කෙනා මගේ සීයා ය. ඒ වාගේ ම මම ලාබ ප්‍රයෝජන ලබන්නටත් සුදුසු වී සිටින්නෙමි.’’

පිටුව: 89

ලිපියේ යට සඳහන් කළ කුමාරයා ද මෙබඳු උද්දච්ච පුද්ගලයකු බව එකල ඔහු ඒත්තු ගන්වා තිබුණි. නමුත් මෙම කෘතියේ සිටින ජෙනරාල්වරයා කිසි සේත් ම තම මුනුබුරා එවන් තත්ත්වයකට පත් නොවන්නට වගබලාගත්තේ ය. මතු දැක්වෙන්නේ ජෙනරාල් සීයා ඒ සම්බන්ධයෙන් සිය මුනුබුරා දැනුවත් කරන ආකාරය යි.

{‘අද ඔයාලගෙ පංතියෙ කෙනෙකුට ඕන වුණා මං කවුදැයි කියල දැනගන්න. එයා මගෙන් ඇහුවා, ‘ඔයා ජෙනරාල් කෙනෙක්ද?’ කියලා. ඉතිං මං කල්පනා කළා, එයා එහෙම අහන්නේ ඔයා මං ගැන පුච්චානම් කියල නැති හින්දා කියලා. ඒක හරි. දන්නවද, වෙන කෙනෙකුගේ කීර්තියෙන් ජීවත් වෙන එක අමාරු නෑ. දන්නවද, එහෙම අය ඉන්නවා. ඇහැක්වත් වහන්නෙ නැතුව තව කෙනෙකුගේ කීර්තියෙන් වාසි ගන්නවා...’}

පිටුව 105

මේ ජෙනරාල් සීයා තම මුනුබුරාට එසේ පවසන්නේ  මුනුබුරා යහමගට ගැනීමට නම් තමා පළමුව ආදර්ශමත් විය යුතු බව ඒත්තු ගන්වමිනි. අන්තෝෂා ද මින් මතු කටයුතු කරන්නේ සීයාගේ කැමැත්ත සහ මග පෙන්වීම අනුව ය. අපිට වර්තමානයේ වුමනා කරන්නේ ද එබඳු සීයලා ය; එබඳු මුනුබුරු මිනිබිරියෝ ය. නමුත් අපේ රාජ සියලා සහ රාජ මුනුබුරු මිනිබිරියන් එසේ නොවන වග නම් සක් සුදක් සේ පැහැදිලි ය.

 

සමස්ත කෘතිය පුරා ම කියවෙන්නේ සමාජයේ යහපත් මිනිසකු ලෙස ජීවත්වන්නේ කෙසේ ද යනුවෙනි; පුද්ගලයකුගේ වටිනාකම රැඳී ඇත්තේ ඔහු හෝ ඇය කරන රැකියාවේ තත්ත්වය මත හෝ ඔහු හෝ ඇය දරන සමාජ තත්ත්වය අනුව නොවන බව ය.

දන්නවද? අපට ඕනෑ මේ යාන්තං ඇලවෙන්ඩ තැනක් හදාගන්ඩ විතරයි. යාන්තං සුන්බුන් පොඩියක්...
{‘‘ඕකෙන් වැඩපොළ විනාස වෙන්නෙ නෑ සීයේ’’ එක් අයෙක් සමාදානකාරී හඬකින් කියන අතරේ අනෙකා සාප කරමින් බෝතලය සාක්කුවට ඔබාගත්තේ ය. ‘‘මේක මහ යෝධ වැඩපොළක්. යෝධ කොමියුනිස්ට් ව්‍යාපෘතියක්. දන්නවද? අපට ඕනෑ මේ යාන්තං ඇලවෙන්ඩ තැනක් හදාගන්ඩ විතරයි. යාන්තං සුන්බුන් පොඩියක්...’’}

පිටුව: 141

ඔවුන්ගේ අදහස එසේ වුව ද ජෙනරාල් සීයා ඊට දක්වන ප්‍රතිචාරය මෙසේ ය.

{‘‘පලයව් යන්ඩ!’’ සියාගේ ඒ හඬින් මිනිසුන් දෙදෙන දොර ළඟට ම වීසි වුණි.}

පිටුව: එම

එහෙත් තවත් සුළු මොහොතක දී සිදුවන්නේ ජෙනරාල් සීයා කිසිසේත් ම බලාපොරොත්තු නොවූවකි.

{‘‘ඒයි සීයේ!’’ එක් මිනිසෙක් ලොරියේ සිට බෙරිහන් දුනි. ‘‘තමුසෙ ඔච්චර මුරණ්ඩු කුම්මැහියෙක් වෙන්නෙ අපරාදේ! මේ බලනවා මේ සිමෙන්ති ටික, තොගයක්... කෙනෙකුට ඕන කමක් තියේ නං උදව් කරන්න ඕනෑ හැටියේ පුළුවනි. අපි ඇණ අරගත්තේ වඩුවාගෙන්. අර බෝතලේට ම. පෙට්ටි දෙකක්. බලනවා...’’ ඔහු බඩු තොගය දෙස ඇඟිල්ල දිගු කළේ ය. පෙට්ටි අතරින් ලෑලි ද, පරාල ද, යකඩ පොලු ද මතු වී තිබෙන සැටි පෙනුණි.}

පිටුව: 142

සාධාරණ මිනිසා පරාජයට පත්විය. මෙවන් දෑ කොතෙකුත් මේ මොහොතේ ද මෙරට සිදුවෙමින් පවතී. මේ සඳහා උදාහරණ කිහිපයක් ම දැක්විය හැකි ය. එක් උදාහරණයක් නම් රෝයල් පාර්ක් ඝාතනයට සම්බන්ධ චූදිතයා නිදහස් කිරීම ය. දෙවැන්න භාරත ලක්ෂ්මන් ඝාතනයේ සැකකරු (මේ වන විට ඔහු යළි සිරදඬුවම් විඳී) නිදහස් කිරීම ය. නවතම උත්සාහයක් පිළිබඳව ද නිල නොවන ආරංචි පැතිර යමින් පවතී. ඒ කුරුණැගල ඓතිහාසික රාජ මණ්ඩපය කඩා බිඳ දැමූ දේශපාළුවන් එම දඬුවමෙන් නිදහස් කිරීමට පිඹුරුපත් සකසන බව ය.

අපි බොහෝ දෙනෙකු බරිස් පලෙවොයි විසින් රචිත, දැදිගම වී රුද්‍රිගු විසින් පරිවර්තිත ‘සැබෑ මිනිසකුගේ කතාව’ කියවා ඇතැයි මම විශ්වාස කරමි. යට සඳහන් කර ඇති පරිදි ‘මගේ ජෙනරාල්’ කෘතියේ එන අතුරු කතා අතර නිකොලියායි පෙට්‍රොවිච්ගේ කතාව ද ‘සැබෑ මිනිසකුගේ කතාව’ කෘතියේ ප්‍රධාන චරිතය වන ‘මරේස්යෙව්’ සිහිපත් කරන්නකි. ඒ පිළිබඳව අන්තෝෂාට ද සිහිපත් වූ ආකාරය බලන්න.

‘මට එය විශ්වාස කරන්නට බැරි විය. මම ගුවන් නියමු මරේස්යෙව් ගැන කියවා ඇත්තෙමි. ඔහු ගැන චිත්‍රපට කිහිප වතාවක් බලා ඇත්තෙමි. ඔබ දන්නා හැටියට ඔහුට කකුල් නැත. ඒත් ඔහුට අත් තිබුණේ ය. තුවක්කුකරුවෙක් අත් නැතුව වැඩ කරන්නේ කොහොමද? අණ දිය යුතු ය, අණ දෙන්නට නම් සිතියමේ රවුම් සහ ඉරි ඇඳිය යුතු ය, දුරකථනයෙන් කෑගැසිය යුතු ය. අවශ්‍ය ම වෙලාවක ෂෙල් වෙඩිල්ලක් තුවක්කුවට පිරවිය යුතු ය, ඉතිං හැබැවට ම අත් නැතිව ඒවා කරන්නේ කොහොමද?’

පිටුව: 210

ඔහු එසේ කළේ කෙසේදැයි ‘මගේ ජෙනරාල්’  කෘතිය කියවා ඇති අය දන්නේ ය. නොදන්නා අය නම් ‘මගේ ජෙනරාල්’  කියවිය යුතු ම ය. මන්ද එය විග්‍රහ කරගත යුත්තේ පාඨක පාඨකාවන්ගේ නැණ පමණ අනුව ම ය. එය එතරමට ම සංකීර්ණ ය; පුදුමසහගත ය.

ලංකාවේ ‘සුදු කොඩි නඩුව’ පාඨක පාඨකාවන්ට අමතක නැතැයි මම විශ්වාස කරමි.
ලංකාවේ ‘සුදු කොඩි නඩුව’ පාඨක පාඨකාවන්ට අමතක නැතැයි මම විශ්වාස කරමි. එකී නඩුවට අදාළ අන්දමට යටත්වීම පිණිස සුදු කොඩි ඔසවාගෙන රාජ්‍ය හමුදා ඉදිරියට පැමිණි පුද්ගලයන්ට වෙඩි තබා ඝාතනය කිරීම කෙතරම් යුක්ති යුක්ත ද යන්න විමසා බලමු.

{‘‘දන්නවද නිකොලොයි, මට සයිබීරියාවෙදි සාජන්ට් කෙනෙක් මුණගැහුණනේ! මං යුද්ධෙදි එයාට අසාධාරණ විදියට දඬුවම් දීලා තිබුණා. හිරකාරයකුට පහර දීමක් හින්දා.’’

කෙනෙක් යටත් වෙලානං එයාට ගහන්නෙ නෑ.’’ ජෙනරාල් ඉවානොව් කීවේ ය.

‘‘ඒත් අර ජර්මන්කාරය තමන්ගේ ම සහෝදර හිරකාරයකුගේ පාන් සලාකය උදුරාගෙන. එහෙමයි වෙලා තියෙන්නෙ. ඒත් මේ සාජන්ට් මට ඒක පැහැදිලි කරලා නෑ. එයා තමන්ගේ උසස් නිලධාරීන්ට කතා කරන්න බයවෙලා. ඔන්න ඉතිං ඊට පස්සේ මට එයාව මුණ ගැහුණා.’’}

පිටු:223, 224

{‘‘මෙන්න මේකයි. යුද්දෙට කලින් එයා පොත් තබන්නෙක්. ඒකේ නරකක් නෑ. එතකොට යුද්දෙට පස්සෙ? ආයෙමත් පොත් තබන්නෙක්ද? එයා බාගෙද එහෙම හීනෙන්වත් හිතන්න නැතුව ඇති. මොකද එයා මේජර් කෙනෙකු වුණු හින්දා ආපහු නිකම් ම පොත් තබන්නෙක් වෙන්න එයා ලැජ්ජා වුණු හින්දා. ඒකේ ලැජ්ජා වෙන්න මොකවත් නැතිවුණත් එයා ලැජ්ජා වුණා. පදවිය නෙවෙයි මිනිහා ලස්සන කරන්නේ. මිනිහායි පදවිය ලස්සන කරන්නේ. මං කිවානේ කාලතුවක්කු හමුදාවට පොත් තැබීම් උදව් වෙනවා කියලා. ඒකේ තේරුම කාලතුවක්කු හමුදාවටත් පුළුවන් පොත් තැබීමට උදව් වෙන්න. ඒත් එයා යුද්දෙට කලින් උන්නා වගේ ජීවත්වෙන්න හිතුවෙ නෑ. ඒ වගේ ම අලුත් විදියට ජීවත් වෙන්න නං එයා තව හැදෑරිය යුතුව තිබුණා. ඒත් එයා ඒ ගැන හිතුවෙත් නෑ. ඒ හින්දා එයා නිකම්ම හිටපු මේජර් කෙනෙකු වුණා. මෙලෝ දේකට වැඩක් නැති මේජර් කෙනෙක්’’}

{‘‘එහෙම කරන්න එපා. මං නුඹට කියන්නේ මිනිස්සුන්ට පස්ස හරවන්න තරං ගරු සරු නැති වෙන්න එපා කියලා. එයාලට ආදරේ කරාපං. ඒත් උන්ට පිටුපාන්න එපා. හැම අවාසනාවකට ම ඒකට අයිති හේතුවක් තියෙනවා. නුඹට තියෙන්නේ ඒක හොයාගැනීමයි. නුඹ නුඹට හැකි තරමින් මිනිස්සුන්ට උදව් කරන්න ඕනෑ. හැබැයි කිසිදාක ඇස් පියාගෙන නං ඉන්න එපා. මිනිස්සුන්ව අත ගස්සලා අහක් කරන්න එපා. මිනිස්සු ළඟ කිසිම වටිනාකමක් ඉතුරු වෙලා නෑ කියල හිතන්න එපා. ඒ ඔක්කෝටම වඩා වැදගත්, ඔවුන්ට පිටු නොපා ඉඳීම. ඒක මතක තියාගන්න! මුළු ජීවිතය පුරා ම මතක තියාගන්න’’}

සැබෑ ලෙස ම යුද්ධයක් ජයග්‍රහණය කිරීමට නම් කළ යුත්තේ කුමක් ද?
තම මවගේ, පියාගේ, සහෝදරයාගේ, සහෝදරියගේ, ඥාතියකුගේ, හිතවතකු හෝ හිතවතියකගේ පදවි තානාන්තරවලින් හිස උදුම්මාගත් පුද්ගලයන් සැබැවින් ම කළ යුත්තේ කුමක් ද යන්න ‘මගේ ජෙනරාල්’ සිය මුනුබුරාට පහදා දෙන්නේ මෙලෙසිනි.

{‘‘මං ඔයාගෙ පදක්කම පලඳින්නද?’’ මම ඇසීමි.

‘‘මං හිතනවා ඔයා එහෙම කරන්න ඕනෑ කියලා,’’ සියා ප්‍රිතියෙන් කීවේ ය. ‘‘ඉතිං ඔයා පලඳිනවද?’’

මා සිටියේ සිතමිනි. එය තරමක නුහුරකි. ඇරත්, එය සීයාගේ පදක්කම ය.

‘‘නෑ, මං ඒක මම ම දිනාගන්න ඕනෑ.’’

‘‘අන්න ඒක තමා හරි ම අදහස. අර පදක්කම මා ගැන මතක සටහනක් වේවි.’’}

පිටුව: 284

අනාගත රාජ පරම්පරාවට මෙවන් සීයා කෙනෙකු මුණ ගැසන්නේ නම්. එය රටක් වශයෙන් ද සුබදායක නොවන්නේ ද?

සිතුවමකින් හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීම සහ එබඳු සිතුවමක් වටහා ගැනීම යනු ද ඉතා අසීරු කටයුත්තකි. ‘මගේ ජෙනරාල්’ ද එබඳු අපූරු සිත්තමක් නිමකරන්නේ ය. එය ගැඹුරු ප්‍රකාශයකි.

‘සීයා හිටි හැටියේ ම ගඟ එහෙම පිටින් ම රතු පාට කළේ ය. වේල්ල ද එසේ ම ය. අනෙක් පැත්තේ ප්‍රපාතාකාර ඉවුරට ද එය ම කළේ ය. ඔහු වෙනසකට කළේ එක් එක් තැනට රතු පැහැය අඩු වැඩි කිරීම පමණ ය. තැනකට රෝස පාට, තව තැනකට රතු පාට...’

පිටුව: 254

මෙය කෙතරම් ගැඹුරු ප්‍රකාශයක් ද යන්න වටහාගැනීමට නම් කෘතිය ඇසුරු කළ යුතු ම ය. සිය සිතුවම පිළිබඳ ‘මගේ ජෙනරාල්’ මුනුබුරාට කරුණු පැහැදිලි කරන්නේ මෙසේ ය.

{‘‘මට චිත්‍ර අඳින්න බෑ. ඒත් මට පුළුවනි මගේ හැඟීම්වලට පාට පවරන්න. තේරුණාද?, පාටවලට දෙන්න.’’}

පිටුව: එම

සත්‍ය වශයෙන් ම චිත්‍ර කලාව ප්‍රගුණ නොකළ පුද්ගලයකුට වුව ද සිය හැඟීම්වලට පාට දිය නොහැක්කේ ද? ‘මගේ ජෙනරාල්’ පසක් කර දෙන්නේ ඒ යථාර්ථය නොවන්නේ ද?

කිසියම් පුද්ගලයෙක්, පවුලක්, කණ්ඩායමක්, ව්‍යාපාරයක් මතු නොව රටක් වුව ද සිය සංවර්ධනය වේගවත් කරගැනීමට නම් තවකෙකු පැරදවිය යුතු ම ය; තවකෙකු පාගා, තළා පෙළා දමා ඔහුගේ සිරුර මතින් ගමන් කළ යුතු ය. සංවර්ධනයේ රහස එය මිස අන්කිසිවක් ම නොවේ. ඇතැම් වට ඒ අනිකා ස්වභාවික සම්පත් විය හැකි ය. මෙකී යථාර්ථය පසක් කෙරෙන තැනක් ‘මගේ ජෙනරාල්’ ඉදිරිපත් කරන ආකාරය දෙස යොමු වෙමු.

දුම් තාප්පයට එපිටින් වූයේ හැබෑම යුද්ධයකි
මෙම  චිත්ත රූපාවලිය සංකේත පද්ධතියක් ලෙස ගතහොත් එතුළින් කියැවෙන යථාර්ථය කෙතරම් ඛේද ජනක ද? නමුත් එකී ඛේදය වටහා ගන්නට තරම් සමත් අය කෙතරම් ප්‍රමාණයක් සිටී ද යන්න ගැටලුවකි.

සංවර්ධනය උදෙසා සිදු කරන ඇතැම් ක්‍රියා හේතුවෙන් සිය පාරම්පරික ඉඩකඩම් අත්හැර යන්නට සිදු වූ මිනිස්සු අපේ රටේ ද සිටියහ; දැනුදු සිටිති. එවන් ගැහැනියකගේ මානසික තත්ත්වය පැහැදිලි කරන ‘මගේ ජෙනරාල්’

‘වයසක ගැහැනු කෙනාගේ හිස හරියට ම ඇස ළඟට ම එනතුරු අඳුරු රෙදිකඩකින් ඔතාගෙන තිබුණි. වරින් වර ඇය මහ හඬින් සුසුම් ලමින් එක ම එක ම දේ මුරණ්ඩු ලෙස කීවා ය.

‘‘මට බෑ.’’

‘‘අනේ!’’

‘‘අපොයි එහෙම කියන්න එපා.’’

‘‘එහේ මීට වඩා හුඟාක් හොඳා.’’

‘‘මට බෑ.’’ ඈ උත්තර දුන්නා ය.

‘‘අලුත් ම ගෙයක්!’’ මිනිස්සු මොර දුන්හ.

‘‘කිසිම මුදලක් ගන්නෙ නැතුව.’’

‘‘ඔක්කොම පහසුකම් එක්ක.’’

‘‘මට බෑ.’’

‘‘මෙයාට කතා කරලා ඇති පලේ මොකක්ද?’’ කෙනෙක් කෑ ගැසූහ.

‘‘ඔන්න ඔය ඔක්කොම ලොරියට පටෝලා වැඩේ ඉවරයක් කරමු!’’දෙවැන්නා ද හඬ තැලී ය.’

පිටුව: 269

 

මෙරට ජනපදකරණයේ සිට අද දක්වා ම මේ ආකාරයෙන් සිය ගම්බිම් අතහැර යන්නට අකමැති වූ, එසේ ගොස් සාංකාවෙන් මිය ගිය අය කොතෙක් නම් සිටින්නට ඇති ද? එහෙත් ‘සංවර්ධනය’ නමැති යක්ෂයා ඒ කිසිවක් ම මායිම් කළ බවක් කොතැනක නම් සටහන් වී ඇති ද?

ලිපිය ආරම්භයේ දී උපුටා ගත් කොටස අන්තර්ගත වන්නේ චිචංගිස් අයිත්මාතව් විසින් රචිත, චූලානන්ද සමරනායක විසින් පරිවර්තිත ‘ධීවර ගීතය’ කෘතියෙහි ය.

‘මගේ ජෙනරාල්’ කෘතියෙන් උපුටා ගත් කොටස්හි අක්ෂර වින්‍යාසය සහ පද බෙදීම අදාළ කෘතියෙහි අන්තර්ගත පරිදි ම බව සලකන්න.

සටහන :
(ජයසිරි අලවත්ත)
නිදහස් ලේඛක
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

2024/05/26